به نقل از «ایسنا»

بررسی رفتار دینامیکی نیروگاه دودکش خورشیدی

تاریخ انتشار: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۷۲۱۸۵

محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر با بررسی رفتار دینامیکی نیروگاه دودکش خورشیدی به این نتیجه رسیدند که با استفاده بهینه از ذخیره‌سازهای انرژی حرارتی، توسعه و تجاری‌سازی این فناوری به صرفه و قابل رقابت با فناوری‌های تولید توان سوخت‌های فسیلی است.

به گزارش ایسنا، امیر عارفیان، دکتری مهندسی مکانیک (تبدیل انرژی) دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «مدلسازی تحلیلی و تجربی رفتار دینامیکی نیروگاه دودکش خورشیدی با سامانه انباره گرمایی» که آن را با راهنمایی دکتر رضا حسینی ابرده، استاد و عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر انجام داده است، گفت: افزایش روزافزون نیاز به انرژی الکتریکی در سطح ملی و بین‌المللی از یک سو و محدودیت‌ها و مخاطرات تولید توان الکتریکی از فناوری‌های سنتی سوخت‌های فسیلی از سوی دیگر، توسعه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و در رأس آنها انرژی خورشیدی و بادی را الزام‌آور کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: فناوری نیروگاهی دودکش خورشیدی (Solar Chimney Power Plant) یکی از فناوری‌های امیدبخش و قابل اعتماد از توان گرمایی خورشیدی (Solar thermal power) است. در این نیروگاه، بخشی از انرژی حرارتی تابش خورشید که به سطوح جمع‌کننده یا گلخانه خورشیدی رسیده است، به هوای درون آن داده شده و با کاهش چگالی هوا نسبت به هوای محیط پیرامون، نیروی شناوری ایجاد می‌شود. تأثیر این نیروی شناوری در امتداد دودکش که در مرکز جمع‌کننده قرار دارد، منجر به ایجاد جریان جابجایی طبیعی و بالارونده می‌شود. بخشی از انرژی جنبشی جریان هوای بالارونده در مجموعه توربین هوایی و مولد نصب شده در پایه دودکش به انرژی الکتریکی تبدیل می‌شود. 

مجری طرح گفت: نیروگاه دودکش خورشیدی در پیکربندی پایه و شناخته شده آن دارای فناوری سطح بالایی نبوده و تمامی زیرسامانه‌ها و اجزای آن قابلیت بومی‌سازی و ساخت داخل را داراست.

عارفیان با بیان اینکه با اجرای این پژوهش و بکارگیری نتایج آن در خصوص استفاده از انباره‌های گرمایی طبیعی و مصنوعی برای این نوع نیروگاه، علاوه بر عواید فنی و زیست محیطی، هزینه تراز شده انرژی (LCOE) به‌طور محسوس کاهش می‌یابد، خاطر نشان کرد: پژوهش حاضر گام مهمی در راستای تجاری‌سازی و استفاده بزرگ مقیاس از این فناوری برداشته است. 

وی افزود: هزینه تراز شده انرژی در نیروگاه دودکش خورشیدی بهینه شده با راهکاری‌های مورد بحث در این پژوهش، در رقابت با سایر فناوری‌های تولید توان رایج نظیر واحدهای توربین گاز در پیکربندی سیکل ساده و سیکل ترکیبی است. 

عارفیان افزود: این در حالی است که هزینه ترازشده انرژی در پیکربندی پایه و معمول این فناوری حداقل سه برابر فناوری‌های رایج است. علاوه بر توجیه‌پذیری فنی و اقتصادی، راهکار استفاده از انباره گرمایی خاک مرطوب منتج از فعالیت‌های این پژوهش، در مقایسه با انباره گرمایی آبی که مورد توجه طیف وسیعی از پژوهشگران پیشین بوده است، نوآوری ممتاز و منحصربفردی را برای توسعه استفاده از انباره‌های گرمایی چه در سطح طراحی، چه در سطح تأمین مواد و تجهیزات و چه در سطح اجرا در بزرگ مقیاس به همراه داشته است.

به گفته دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ارزیابی کیفی و کمی حضور و عملکرد انواع انباره‌های گرمایی در نیروگاه دودکش خورشیدی، تعریف و ارزیابی کمی و کیفی پارامتر جدید «شاخص کیفیت تولید توان (Quality factor of Power Generation)» در نیروگاه دودکش خورشیدی و مقایسه آن با سایر فناوری‌های تولید توان، تدوین کمی منحنی‌های مشخصه عملکرد نیروگاه برای اولین بار و تحلیل ظرفیت ذخیره‌سازی و عمق نفوذ حرارت در انباره گرمایی از جمله فعالیت‌های این پژوهش است که به ارتقای مرزهای دانشی در زمینه این فناوری منجر شده است. 

وی ادامه داد: کاهش نوسانات و وقفه‌های تولید توان و اجابت طیف وسیعی از سناریوهای تقاضای بار در شبکه‌های محلی و سراسری تولید توان الکتریکی، مهم‌ترین ویژگی بهبود یافته منتج از پژوهش حاضر برای نیروگاه دودکش خورشیدی بوده است. 

وی گفت: اجرای پژوهش حاضر مبتنی بر مدلسازی نیمه-تحلیلی رفتار دینامیکی و در بستر زمان نیروگاه دودکش خورشیدی بوده است. در این مدلسازی با توسعه روابط حاکم بر سامانه از جمله پایستگی جرم، تکانه و انرژی ارتباط بین ورودی‌ها شامل توابع زمانی تابش خورشید، دمای محیطی، باد عرضی و همچنین پارامترهای ثابت هندسی و خواص مواد با خروجی‌های سامانه شامل اختلاف دمای ایجاد شده در جمع‌کننده خورشیدی، سرعت هوای بالارونده و توان خروجی از توربین-مولد برقرار شده است. دستگاه معادلات دیفرانسیل-جبری (DAE) کاملاً غیر خطی و جفت شده منتج از این مدلسازی با ۲۵۱ معادله-۲۵۱ مجهول حل شده است.

عارفیان افزود: همچنین به منظور اعتبارسنجی نتایج مدلسازی نیمه‌تحلیلی، یک پایلوت کوچک مقیاس از نیروگاه دودکش خورشیدی (با ارتفاع دودکش ۸ متر و شعاع جمع‌کننده ۴ متر) ساخته شده و پس از تجهیز به ابزار اندازه‌گیری شامل تابش‌سنج، دما سنج، سرعت سنج و غیره در شرایط محیط واقعی مورد آزمون قرار گرفته است. داده‌های تجربی پایلوت نیروگاه دودکش خورشیدی امیرکبیر علاوه بر اعتبارسنجی نتایج مدلسازی نظری، به منظور ارزیابی عملی راهکارهای بهبود عملکرد و همچنین تدوین بانک اطلاعات عملکرد تجربی نمونه پایلوت این نیروگاه مورد استفاده قرار گرفته است. 

این محقق با اشاره به کاربرد پروژه، گفت: کاربرد اصلی این پروژه در صنعت نیروگاهی (متوسط مقیاس و بزرگ مقیاس) و نیروگاه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر است.

وی افزود: با این حال سامانه دودکش خورشیدی و انباره‌های گرمایی در مقیاس کوچک قابل کاربرد در صنعت تأسیسات و تهویه مطبوع خانگی، تجاری و صنعتی هستند. همچنین از این فناوری می‌توان در صنایع غذایی و بطور خاص خشک‌کن‌های خورشیدی غیرفعال (Passive) استفاده کرد.

عارفیان با اشاره به ویژگی‌های طرح، گفت: نیروگاه دودکش خورشیدی به عنوان یکی از جدیدترین فناوری‌های انرژی خورشیدی، می‌تواند مناسب‌ترین گزینه برای رقابت با نیروگاه‌های تولید توان رایج از نظر اقتصادی و صیانت از محیط زیست در عدم مصرف آب و عدم تولید آلاینده باشد.

وی تاکید کرد: بر این اساس و با توجه به پتانسیل بالقوه کشور ایران از نظر اقلیم، تابش خورشیدی و اراضی مناسب و در دسترس، سیاست‏‌های بالادستی کشور و همچنین رویکرد جهانی نسبت به تولید توان در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا، در پژوهش حاضر به مطالعه و بهبود رفتار زمانی این نوع نیروگاه پرداخته شده است.

به نقل از دانشگاه امیرکبیر، پایلوت‌های آزمایشگاهی کوچک مقیاس از پیکربندی پایه نیروگاه دودکش خورشیدی در سطح جهان و در داخل کشور و با اهداف از پیش تعیین شده مختلف، طراحی و ساخته شده و به اجرا رسیده است. با این حال پایلوت نیروگاه دودکش خورشیدی ثابت امیرکبیر از حیث مقیاس و پارامترهای مورد مطالعه و بهبود عملکرد جایگاه ویژه دارد. همچنین پایلوت یکپارچه نیروگاه دودکش خورشیدی شناور امیرکبیر برای اولین بار طراحی و اجرا شئخ و به بهره‌برداری رسیده و طرح مذکور با شماره اختراع ۸۱۵۹۲ در اداره کل مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به ثبت رسیده است. لازم به ذکر است اولین نیروگاه متوسط مقیاس بهره‌برداری شده از این فناوری مربوط به مانزانارس اسپانیا بوده که در دهه ۱۹۸۰ میلادی به مدت هشت سال مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین در حال حاضر یک نیروگاه متوسط مقیاس ۲۰۰ کیلوواتی در ووهان چین مورد بهره‌برداری قرار دارد. نیروگاه‌های تجاری بزرگ مقیاس در کشورهایی نظیر ایالات متحده، چین، استرالیا، آفریقای جنوبی و غیره در دست طراحی و برنامه‌ریزی جهت احداث هستند.

وی با اشاره به مزیت‌های رقابتی طرح گفت: این فناوری دارای مزیت‌های مطلق و نسبی فناوری است که توسعه و بکارگیری آن را در مقایسه با سایر نیروگاه‌های سنتی فسیلی و حتی نیروگاه‌های تجدیدپذیر ممتاز می‌کند.

مجری طرح با بیان اینکه هزینه زمین و محل احداث این نوع نیروگاه‌ها کمینه و یا رایگان است، گفت: سوخت این نیروگاه رایگان بوده و در اغلب نقاط جهان در دسترس است. همچنین این نیروگاه نیازمند هیچ‌گونه آب مصرفی در چرخه اصلی یا به عنوان سیال خنک‌کاری نبوده و در مقایسه با نیروگاه‌های تجدیدپذیر و خورشیدی دیگر نیز مزیت نسبی دارد. این موضوع با توجه به تشدید بحران آبی در منطقه غرب و جنوب غرب آسیا حائز اهمیت است. 

محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: از جنبه اقتصادی هزینه تراز شده انرژی در پیکربندی بهینه این نوع نیروگاه‌ها از سایر نیروگاه‌های تجدیدپذیر کمتر بوده و با سایر فناوری‌های سنتی فسیلی رقابت می‌کند.

عارفیان گفت: کشور ایران به عنوان یکی از غنی‌ترین کشورها از حیث تابش خورشید و با توجه به خاص بودن اقلیم و ناهمواری‌های سرزمینی به عنوان یکی از قطب‌های مستعد توسعه و بهره‌برداری از این نوع نیروگاه‌ها امکان‌سنجی شده است. 

وی با اشاره به کاربردهای پروژه گفت: نیروگاه‌های متوسط مقیاس و بزرگ مقیاس دودکش خورشیدی اعم از ثابت، شناور و یا شیب‌دار (ساخته شده بر روی ناهمواری‌های آفتاب‌گیر سرزمینی)، سامانه‌های تهویه طبیعی ساختمانی‌های مسکونی، تجاری و صنعتی، سامانه‌های خشک‌کن خورشیدی کوچک مقیاس و متوسط مقیاس صنعتی از کاربردهای این پروژه هستند.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: دانشگاه اميركبير نیروگاه دودکش خورشیدی مهار تورم و رشد تولید تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین دانشگاه آزاد اسلامي هوش مصنوعی کشاورزی شرکت های دانش بنیان صندوق نوآوری و شکوفایی دانشگاه ها مهار تورم و رشد تولید تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین دانشگاه آزاد اسلامي هوش مصنوعی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیروگاه دودکش خورشیدی نوع نیروگاه رفتار دینامیکی تولید توان متوسط مقیاس بهره برداری پژوهش حاضر بزرگ مقیاس نیروگاه ها جمع کننده شده انرژی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۷۲۱۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قصد امارات برای ساخت نیروگاه هسته‌ای جدید

امارات متحده عربی به‌زودی مناقصه‌ای را برای ساخت نیروگاه هسته‌ای جدید راه‌اندازی خواهد کرد که تعداد رآکتورهای هسته‌ای در این کشور کوچک خلیج‌فارس را ۲ برابر خواهد کرد.

به گزارش ایسنا، امارات متحده عربی، شریک امنیتی ایالات متحده، اولین کشور عربی بود که نیروگاه هسته‌ای را با افتتاح نیروگاه «براکه» ساخت کره جنوبی در ابوظبی در سال ۲۰۲۱ آغاز کرد.

به نقل از رویترز، منابع آگاه که نامشان فاش نشده است، عنوان کردند امارات متحده عربی قصد دارد امسال مناقصه‌ای را برای ساخت چهار رآکتور جدید در ماه‌های آینده راه‌اندازی کند.

این منابع گفتند امارات می‌خواهد مناقصه برگزار کند و ساخت‌وساز را در اوایل امسال آغاز کند تا نیروگاه جدید تا سال ۲۰۳۲ برای رفع نیازهای انرژی پیش‌بینی‌شده به بهره‌برداری برسد.

مناقصه برای همه پیشنهاددهندگان بالقوه از جمله شرکت‌های آمریکایی، چینی و روسی آزاد خواهد بود.

سازمان فدرال نظارت هسته‌ای این کشور در پاسخ به سوالی درباره برنامه‌ریزی برای ایجاد دومین نیروگاه هسته‌ای گفت که آماده است در صورت تصمیم دولت برای ساخت نیروگاه‌های جدید، مجوزها و مقررات لازم را بررسی و صادر کند.

امارات متحده عربی که در سال ۲۰۰۹ توافقنامه همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای را با آمریکا امضا کرد، می‌گوید برنامه هسته‌ای این کشور صلح‌آمیز است و هدف آن تنها تولید انرژی برای کاهش وابستگی به نفت است.

امارات یکی از کشورهایی بود که در اجلاس آب و هوای COP ۲۸ که در اواخر سال گذشته در دبی برگزار شد، توافق نامه‌ای را امضا کرد تا تولید انرژی هسته‌ای جهان را طی چهار دهه آینده سه برابر کند.

در دیگر نقاط خاورمیانه، مصر درحال‌توسعه اولین نیروگاه هسته‌ای خود است که توسط روسیه ساخته شده است. عربستان سعودی قصد دارد برنامه هسته‌ای غیرنظامی داشته باشد، اما تاکنون از امضای توافقنامه همکاری با ایالات متحده که مانع از غنی‌سازی اورانیوم این کشور خلیج‌فارس می‌شود، خودداری کرده است.

ساخت چهارمین راکتور نیروگاه براکه از نوع APR-۱۴۰۰ با طراحی کره‌ای در ژوئیه ۲۰۱۵، سه سال پس از شروع کار بر روی اولین راکتور براکه آغاز شد. سه راکتور اول اکنون به طور کامل تحت نظارت FANR فعال هستند.

نیروگاه هسته‌ای براکه که توسط کره جنوبی ساخته شده و در ابوظبی در ساحل به سمت عربستان سعودی و قطر قرار دارد، انتظار می‌رود یک چهارم برق مورد نیاز این کشور را تامین کند.

انتهای پیام